ભારત સહિત ઘણા દેશોએ વાતચીત દ્વારા આ યુદ્ધનો અંત લાવવાના ઉકેલ પર આગળ વધવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. જોકે, પુતિન હોય કે ઝેલેન્સ્કી… કોઈ ઝૂકવા તૈયાર નથી.
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયાને અઢી વર્ષથી વધુ સમય થઈ ગયો છે. યુદ્ધને રોકવાના તમામ પ્રયાસો નિરર્થક રહ્યા છે. પશ્ચિમી દેશોના પ્રતિબંધો અને સંયુક્ત રાષ્ટ્રના આદેશો છતાં રશિયાના પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતિન ઝૂકવા તૈયાર નથી. તે જ સમયે, યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોડિમિર ઝેલેન્સકી પણ પીછેહઠ કરવાના મૂડમાં નથી.
આ યુદ્ધમાં યુક્રેન ભલે કમજોર દેખાઈ શકે, પરંતુ છેલ્લા અઢી વર્ષમાં તેણે રશિયાને જડબાતોડ જવાબ આપવામાં કોઈ કસર છોડી નથી. શસ્ત્રોની મદદથી અને પશ્ચિમી દેશોના સમર્થનથી, ઝેલેન્સકી હજી પણ પુતિનની સામે ઉભા છે. આ યુદ્ધની વૈશ્વિક અસરને અવગણીને, બંને દેશો એકબીજા સાથે સામસામે છે.
ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ બંને દેશોના નેતાઓ સાથે વાતચીત દ્વારા આ યુદ્ધનો અંત લાવવાના ઉકેલ પર આગળ વધવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. જોકે, પુતિન હોય કે ઝેલેન્સ્કી… કોઈ ઝૂકવા તૈયાર નથી. આ બધા વચ્ચે સૌથી મહત્વનો પ્રશ્ન એ છે કે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ ક્યારે સમાપ્ત થશે?
ઝેલેન્સકીની નાટોમાં સામેલ થવાની માગ
આ પ્રશ્નના જવાબ માટે આપણે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધનું સૌથી મોટું કારણ જાણવું પડશે. આ યુદ્ધની શરૂઆતનું સૌથી મોટું કારણ વ્લાદિમીર ઝેલેન્સકી દ્વારા યુક્રેનને નાટોમાં સામેલ કરવા માટે લેવાયેલું પગલું હતું. વ્લાદિમીર પુતિને તેનો વિરોધ કર્યો હતો. પુતિન શા માટે યુક્રેન આ સંગઠનમાં જોડાય તેવું ઇચ્છતા ન હતા તે પ્રશ્ન પણ મહત્વનો છે.
ખરેખર, નાટો એક સૈન્ય સંગઠન છે, જેનું પૂરું નામ નોર્થ એટલાન્ટિક ટ્રીટી ઓર્ગેનાઈઝેશન છે. નાટોની રચના 1949માં બ્રસેલ્સ, બેલ્જિયમમાં થઈ હતી. આ સંગઠનમાં બેલ્જિયમ, કેનેડા, ડેનમાર્ક, આઈસલેન્ડ, ઈટાલી, લક્ઝમબર્ગ, નેધરલેન્ડ, નોર્વે, પોર્ટુગલ, અમેરિકા, બ્રિટન અને ફ્રાન્સનો સમાવેશ થાય છે.
સોવિયેત યુનિયનને નિયંત્રિત કરવા માટે રચાયેલ સંગઠન નાટો
આ સંસ્થાનો ઉદ્દેશ્ય સોવિયેત સંઘ (રશિયા સહિત અન્ય દેશો)ના વિસ્તરણને રોકવાનો હતો. આ પછી સોવિયત સંઘે નાટોને જવાબ આપવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી. 1955 માં સોવિયેત સંઘે સાત પૂર્વીય યુરોપિયન રાજ્યો સાથે લશ્કરી જોડાણ બનાવ્યું, જેને વોર્સો કરાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જો કે બર્લિનની દીવાલના પતન અને 1991માં સોવિયેત સંઘના વિઘટન પછી, તેમાં સામેલ ઘણા દેશો તેનાથી અલગ થઈ ગયા અને નાટોના સભ્ય બન્યા.
નાટોનું સભ્ય બનવું એ રશિયા માટે વ્યૂહાત્મક અને વ્યૂહાત્મક રીતે મોટો ખતરો છે. વાસ્તવમાં યુક્રેન નાટોમાં જોડાતાની સાથે જ પશ્ચિમી દેશોની સેનાઓ રશિયાની સામે ઊભી થઈ જશે. આ પરિસ્થિતિથી બચવા માટે વ્લાદિમીર પુતિને યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ ઝેલેન્સકીને નાટોમાં જોડાવાની ઈચ્છા છોડી દેવા કહ્યું હતું.
