એવી જાહેરાત કરવામાં આવી છે કે કર્પૂરી ઠાકુરને દેશનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન ભારત રત્ન (મરણોપરાંત) આપવામાં આવશે. કર્પૂરી ઠાકુર, જેઓ બિહારના બે વખત મુખ્યમંત્રી હતા અને રાજ્યમાં ઓબીસી રાજકારણના આર્કિટેક્ટમાંના એક હતા, તેઓને એવા સમયે ભારત રત્ન માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા હતા જ્યારે એક દિવસ પછી મંગળવારે તેમની જન્મશતાબ્દી ઉજવવામાં આવી રહી છે. કર્પૂરી ઠાકુરની જન્મજયંતિ પહેલા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કહ્યું હતું કે કર્પૂરી ઠાકુર જીના મનમાં સામાજિક ન્યાય વસેલો હતો. તેઓ અંગત કામ માટે સરકારનો એક પૈસો પણ વાપરવા માંગતા ન હતા.
પીએમ મોદીએ તેમના લેખમાં કહ્યું, “આપણું જીવન ઘણા લોકોના વ્યક્તિત્વથી પ્રભાવિત છે. આપણે જે લોકોને મળીએ છીએ અને જેની સાથે આપણે સંપર્કમાં રહીએ છીએ તેમના શબ્દોની અસર થાય તે સ્વાભાવિક છે. પરંતુ કેટલાક લોકો એવા હોય છે જેમના વિશે સાંભળીને જ તમે પ્રભાવિત થઈ જાવ છો. જનનાયક કર્પૂરી ઠાકુર મારા માટે આવા જ રહ્યા છે.
“આજે કર્પૂરી બાબુની 100મી જન્મજયંતિ છે. મને કર્પૂરીજીને મળવાની ક્યારેય તક મળી નથી, પરંતુ મેં તેમની સાથે ખૂબ નજીકથી કામ કરતા કૈલાશપતિ મિશ્રાજી પાસેથી તેમના વિશે ઘણું સાંભળ્યું છે. કર્પુરી બાબુએ સામાજિક ન્યાય માટે કરેલા પ્રયાસોથી કરોડો લોકોના જીવનમાં મોટો બદલાવ આવ્યો. તે વાળંદ સમુદાયનો હતો, એટલે કે સમાજનો સૌથી પછાત વર્ગ. અનેક પડકારોને પાર કરીને તેમણે ઘણી સિદ્ધિઓ હાંસલ કરી અને જીવનભર સમાજના ઉત્થાન માટે કામ કરતા રહ્યા.
‘ઠાકુર સામાન્ય લોકો સાથે ઊંડે સુધી જોડાયેલા રહ્યા’
કર્પૂરી ઠાકુરના જીવન સાથે સંબંધિત એક ઘટનાનું વર્ણન કરતાં પીએમ મોદીએ વધુમાં કહ્યું, “જનનાયક કર્પૂરી ઠાકુર જીનું સમગ્ર જીવન સાદગી અને સામાજિક ન્યાય માટે સમર્પિત હતું. તેમના અંતિમ શ્વાસ સુધી તેઓ તેમની સાદી જીવનશૈલી અને નમ્ર સ્વભાવના કારણે સામાન્ય લોકો સાથે ઊંડે સુધી જોડાયેલા રહ્યા. તેમની સાથે જોડાયેલી આવી ઘણી વાર્તાઓ છે, જે તેમની સાદગીના ઉદાહરણ છે. તેમની સાથે કામ કરનારા લોકોને યાદ છે કે કેવી રીતે તેમણે આગ્રહ કર્યો હતો કે સરકારી નાણાંનો એક પણ પૈસો તેમના કોઈપણ અંગત કામમાં ન વાપરવો જોઈએ.
બિહારમાં તેમના સીએમ તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન આવી જ એક ઘટના બની હતી. પછી રાજ્યના નેતાઓ માટે વસાહત બનાવવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો, પરંતુ તેઓએ પોતાના માટે કોઈ જમીન લીધી નહીં. જ્યારે પણ તેમને પૂછવામાં આવતું કે તમે જમીન કેમ નથી લેતા, ત્યારે તેઓ નમ્રતાથી હાથ જોડી દેતા હતા. 1988માં જ્યારે તેમનું અવસાન થયું ત્યારે ઘણા નેતાઓ તેમના ગામમાં શ્રદ્ધાંજલિ આપવા ગયા હતા. કર્પુરીજીના ઘરની હાલત જોઈને તેમની આંખોમાં આંસુ આવી ગયા કે આટલા મોટા હોદ્દા પર બિરાજમાન વ્યક્તિનું આટલું સાદું ઘર કેવી રીતે હોઈ શકે.
‘અમારી સરકાર કર્પૂરી ઠાકુર પાસેથી પ્રેરણા લઈ રહી છે’
“અમારી સરકાર જનનાયક કર્પૂરી ઠાકુર જી પાસેથી પ્રેરણા લઈને સતત કામ કરી રહી છે. આ અમારી નીતિઓ અને યોજનાઓમાં પણ પ્રતિબિંબિત થાય છે, જેણે સમગ્ર દેશમાં સકારાત્મક ફેરફારો કર્યા છે. ભારતીય રાજનીતિની સૌથી મોટી દુર્ઘટના એ હતી કે કર્પૂરીજી જેવા કેટલાક નેતાઓને બાદ કરતાં સામાજિક ન્યાયની વાત માત્ર રાજકીય સૂત્ર બની ગઈ હતી. કર્પુરીજીના વિઝનથી પ્રેરિત થઈને, અમે તેને અસરકારક ગવર્નન્સ મોડલ તરીકે અમલમાં મૂક્યું. હું વિશ્વાસ અને ગર્વ સાથે કહી શકું છું કે આજે ભારતના 25 કરોડ લોકોને ગરીબીમાંથી બહાર લાવવાની સિદ્ધિ પર જનનાયક કર્પુરીજીને ચોક્કસપણે ગર્વ થશે. “ગરીબીમાંથી બહાર આવતા લોકો મોટાભાગે સમાજના સૌથી પછાત વર્ગના લોકો છે, જેઓ આઝાદીના 70 વર્ષ પછી પણ મૂળભૂત સુવિધાઓથી વંચિત હતા.”
OBC કમિશનની રચના પાછળ રહેલા કર્પૂરી ઠાકુરનો ઉલ્લેખ કરતા પીએમ મોદીએ કહ્યું, “આજે અમે સંતૃપ્તિ માટે પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ, જેથી 100 ટકા લાભાર્થીઓને દરેક યોજનાનો લાભ મળે. આ દિશામાં અમારા પ્રયાસો સામાજિક ન્યાય પ્રત્યે સરકારના સંકલ્પને દર્શાવે છે. આજે જ્યારે OBC, SC અને ST સમુદાયના લોકો મુદ્રા લોન દ્વારા ઉદ્યોગસાહસિક બની રહ્યા છે, ત્યારે તે કર્પૂરી ઠાકુર જીના આર્થિક સ્વતંત્રતાના સપનાને સાકાર કરી રહી છે. તેવી જ રીતે, અમારી સરકાર છે જેણે SC, ST અને OBC અનામતનો વિસ્તાર કર્યો છે. અમને OBC કમિશનની સ્થાપના કરવાની તક પણ મળી (દુઃખની વાત એ છે કે કોંગ્રેસે તેનો વિરોધ કર્યો હતો), જે કર્પૂરીજીના બતાવેલા માર્ગ પર કામ કરી રહ્યું છે. થોડા સમય પહેલા શરૂ કરવામાં આવેલી પીએમ-વિશ્વકર્મા યોજના દેશના ઓબીસી સમુદાયના કરોડો લોકો માટે સમૃદ્ધિના નવા રસ્તાઓ પણ બનાવશે.
“એક પછાત વર્ગના વ્યક્તિ તરીકે, મેં જનનાયક કર્પૂરી ઠાકુર જીના જીવનમાંથી ઘણું શીખ્યું છે. મારા જેવા ઘણા લોકોના જીવનમાં કર્પુરી બાબુનું પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ યોગદાન રહ્યું છે. આ માટે હું હંમેશા તેમનો આભારી રહીશ. કમનસીબે, અમે કર્પૂરી ઠાકુર જીને 64 વર્ષની વયે ગુમાવ્યા. જ્યારે દેશને તેની સૌથી વધુ જરૂર હતી ત્યારે અમે તેને ગુમાવ્યો હતો. આજે ભલે તેઓ આપણી વચ્ચે નથી, પરંતુ જન કલ્યાણ માટેના તેમના કાર્યોને કારણે તેઓ કરોડો દેશવાસીઓના દિલોદિમાગમાં જીવંત છે. તેઓ સાચા જાહેર નેતા હતા.”
